Στην αρχή της οδού Κυδαθηναίων, στο κέντρο της Πλάκας, βρίσκεται ο βυζαντινός ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, που είναι γνωστός ως ναός της Σωτείρας του Κοττάκη, επωνυμία που συνδέεται με τον κτήτορά του. Οικοδομήθηκε στις αρχές του 11ου αιώνα και ανήκε στον τύπο του απλού σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού, με τρούλο που στηρίζεται σε τέσσερις κίονες. Στην ανατολική πλευρά του διαμορφώνονται τρεις ημικυκλικές ψηλές αψίδες. Ο αρχικός βυζαντινός πυρήνας του ναού έχει σήμερα αλλοιωθεί και διατηρείται μόνο στην ανατολική πλευρά και στον τρούλο. Οι πρώτες φθορές έγιναν πιθανώς κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης, ενώ μεγάλης έκτασης ατυχείς παρεμβάσεις έγιναν την περίοδο 1847-1855, όταν το μνημείο είχε παραχωρηθεί στη ρωσική παροικία των Αθηνών. Οι Ρώσοι για την εξυπηρέτηση των λατρευτικών τους αναγκών διεύρυναν το κτίσμα, προσθέτοντας επιμήκεις χώρους στη βόρεια, νότια και δυτική πλευρά. Αργότερα, το 1908, προστέθηκε ευρύς χώρος στα δυτικά και ο ναός πήρε τη μορφή τρίκλιτης βασιλικής. Ο δυτικός χώρος διευρύνθηκε περισσότερο το έτος 1917 και τότε προστέθηκαν και τα δύο κωδωνοστάσια. Η τοιχοποιία του ναού, όπως αυτή διατηρείται στην ανατολική πλευρά, είναι απλή πλινθοπερίκλειστη. Ο τρούλος είναι «αθηναϊκού» τύπου, οκτάπλευρος με μαρμάρινους κιονίσκους στις γωνίες και μονόλοβα παράθυρα. Στο εσωτερικό του ναού, οι σωζόμενες τοιχογραφίες είναι μεταβυζαντινές, του 18ου και 19ου αιώνα, και το μαρμάρινο τέμπλο είναι έργο του 20ού αιώνα. Στον μικρό κήπο που διαμορφώνεται μπροστά από τον ναό, σώζεται μαρμάρινη βρύση του 17ου αιώνα και διάσπαρτα αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη.